معادلات آلومتریک برای برآورد اندوخته کربن رو و زیر زمین چهار گونه درختی پهن‌برگ و سوزنی‌برگ

اهمیت اطلاع از زیتوده درختان و اندازه‌گیری آن با توجه به موضوعات تغییر اقلیم و گرمایش زمین در حال افزایش است. اندازه‌گیری مستقیم زیتوده به‌ویژه در مورد ریشه، بسیار مشکل، پر‌هزینه و زمان‌بر است. در این موارد معمولاً از روشهای برآورد زیتوده استفاده می‌شود. از جمله روشهای متداول در برآورد زیتوده، استفاده از معادلات آلومتریک است. هدف تحقیق حاضر، استقرار معادلات برآورد اندوخته کربن در اندام‌های هوایی، زیرزمینی و کل درختان در چهار گونه شامل توت (Morus alba)، اقاقیا (Robinia pseudoacacia)، کاج تهران (Pinus eldarica) و سرو نقره‌ای (Cupressus arizonica) در جنگل‌کاری اطراف کارخانه فولاد مبارکه است. به این منظور تعداد 15 اصله درخت برای هر گونه (در مجموع 60 اصله) به‌صورت کاملاً تصادفی و با پراکنش مناسب در طبقات قطری و ارتفاعی انتخاب و پس از قطع، به اجزای مختلف تفکیک و وزن تر کامل هر جزء در محل قطع اندازه‌گیری شد. برای اندازه‌گیری زیتوده ریشه نیز تعداد 5 اصله از 15 اصله درختان قطع شده هر گونه به‌طور کامل ریشه‌کنی شد و پس از تعیین وزن تر، نمونه‌هایی برای تعیین وزن خشک از آن‌ها تهیه گردید. وزن خشک و درصد کربن هر جزء در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. روابط آلومتریک با استفاده از تحلیل رگرسیون غیر خطی بین متغیرهای مستقل و اندوخته کربن در قسمت‌های مختلف و کل درخت برقرار گردید. در مجموع 96 مدل برای برآورد اندوخته کربن در قسمت‌های مختلف چهار گونه ایجاد شد که تنها 8 مدل معنی‌دار نبود. نتایج این تحقیق نشان داد برای کاج و سرو نقره‌ای متغیر قطر برابرسینه و برای توت، متغیر قطر در ارتفاع 0/3 متری مدل‌هایی با بیشترین ضریب تعیین ایجاد نمود. در مورد اقاقیا متغیر خاصی که در همه موارد مدل‌هایی با بیشترین ضریب تعیین را تولید نماید، وجود نداشت؛ اما در برآورد اندوخته کربن کل اندام‌های هوایی و زمینی، ضریب تعیین مدل به دست آمده با متغیر ارتفاع کل درخت بیشترین مقدار را داشت. به‌طور کلی در هر دو بخش اندام‌های هوایی و زمینی مدل‌های ایجاد شده برای گونه‌های سوزنی‌برگ نسبت به گونه‌های پهن‌برگ دقت بیشتری داشتند.